جعفر نصر اصفهانی- مدیر روابط عمومی توزیع برق استان اصفهان

در این یادداشت به بررسی تأثیر واردات تجهیزات دست دوم بر مصرف انرژی در صنایع فولاد پرداخته شده است. با توجه به اهمیت کاهش مصرف انرژی و افزایش بهره‌وری در صنایع، استفاده از تجهیزات دست دوم با بازدهی انرژی پایین می‌تواند بر مصرف برق تأثیر منفی بگذارد.
مزایا و معایب استفاده از تجهیزات دست دوم و همچنین راهکارهایی برای کاهش مصرف انرژی در این صنایع را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

الف) مزایای استفاده از تجهیزات استوک:
۱. کاهش هزینه‌های اولیه: خرید تجهیزات دست دوم به طور معمول هزینه کمتری نسبت به تجهیزات نو دارد.
۲. کاهش زمان نصب: در برخی موارد، نصب تجهیزات دست دوم سریع‌تر از تجهیزات نو انجام می‌شود.
۳. دسترسی به فناوری‌های قدیمی: در برخی موارد، تجهیزات دست دوم ممکن است فناوری‌هایی داشته باشند که در تجهیزات نو موجود نیست و اکثراً این فناوریها در تجهیزات جدید، به‌روز رسانی شده است.

ب) معایب استفاده از تجهیزات استوک:
۱. بازدهی انرژی پایین: تجهیزات دست دوم به دلیل عمر طولانی‌تر و فناوری قدیمی‌تر، معمولاً بازدهی انرژی کمتری نسبت به تجهیزات نو دارند.
۲. هزینه‌های تعمیر و نگهداری بالا: این تجهیزات ممکن است به دلیل عمر طولانی‌تر، نیاز به تعمیرات و نگهداری بیشتری داشته باشند.
۳. عدم تطابق با استانداردهای جدید: تجهیزات دست دوم ممکن است با استانداردهای جدید ایمنی و زیست‌محیطی مطابقت نداشته باشند.
۴. عدم اطمینان از عمر مفید باقی‌مانده: پیش‌بینی عمر مفید تجهیزات دست دوم دشوار است.

تأثیر استفاده از تجهیزات دست دوم بر مصرف برق در صنایع فولاد:
استفاده از تجهیزات دست دوم با بازدهی انرژی پایین می‌تواند به طور قابل توجهی بر مصرف برق در صنایع فولاد تأثیر بگذارد. این تجهیزات به دلیل تلفات انرژی بیشتر، برای تولید همان مقدار محصول، به انرژی بیشتری نیاز دارند. در نتیجه، هزینه‌های انرژی در این صنایع افزایش یافته و رقابتی بودن آن‌ها را کاهش می‌دهد.

* پیشنهاد به تولیدکنندگان:
استفاده از تجهیزات نو با بازدهی انرژی بالا: سرمایه‌گذاری اولیه در تجهیزات نو با بازدهی انرژی بالا، در بلندمدت منجر به کاهش هزینه‌های انرژی و افزایش بهره‌وری می‌شود.
بهینه‌سازی مصرف انرژی در تجهیزات موجود: با انجام اقداماتی مانند عایق‌کاری، استفاده از سیستم‌های کنترل هوشمند و تعمیر، روانکاری و نگهداری منظم، می‌توان مصرف انرژی تجهیزات موجود را کاهش داد.
توجه به استانداردهای انرژی، هنگام خرید تجهیزات جدید، باید به استانداردهای انرژی توجه شود و تجهیزاتی با بالاترین بازدهی انرژی انتخاب شوند.

جمع بندی اینکه استفاده از تجهیزات دست دوم (استوک) در صنایع فولاد می‌تواند به عنوان یک راهکار کاهش هزینه‌های اولیه جذاب باشد. با این حال، باید به تأثیر منفی این تجهیزات بر مصرف انرژی و هزینه‌های بلندمدت توجه داشت. برای کاهش مصرف انرژی و افزایش بهره‌وری در این صنایع، استفاده از تجهیزات نو با بازدهی انرژی بالا و بهینه‌سازی مصرف انرژی در تجهیزات موجود، راهکارهای مناسبی هستند.
لازم بذکر است که تمامی مطالب فوق برای سایر صنایع نیز صادق است، لیکن با توجه به مصرف انرژی بالا و تعدد کارخانه های فولاد در کشور، این پژوهش بر روی صنعت فولاد انجام شد.
ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که بر اساس آئین نامه اجرایی ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش بنیان، مصوب ۱۴۰۱/۰۶/۰۲، پیرامون الزام مشترکین برق بالای یک مگاوات به احداث نیروگاه های تجدید پذیر به میزان ۵ درصد از برق مصرفی، تا پایان سال ۱۴۰۵، (سالانه یک درصد)، میزان مصرف انرژی واحدهای صنعتی و استفاده از تجهیزات به روز و دارای بهره وری بالا، نقش بسزایی در کاهش هزینه ها در این صنایع ایفا خواهد کرد.