در شرایط تحریم های سخت خارجی از این منبع عظیم توسعه یعنی توسعه روستایی و کشاورزی غفلت می شود بنا به گفته کارشناسان، بخش کشاورزی در دوران تحریم ها کمترین آسیب را در مقایسه با سایر بخش ها خواهد دید. سرمایه گذاری در این بخش نه تنها یک نسخه مناسب بلکه رکن اساسی توسعه در کشور است. اما برخی مدیران بی توجه به آنکه مبارزه با فقر چه جایگاهی در فرهنگ و آموزه های دینی ما دارد، رفع فقر را با سوسیالیسم و اندیشه های مارکس مرتبط می دانند و به اشتباه آن را اندیشه دهه های پیشین مکتب چپ می دانند، به همان اندازه با شجاعت هم باید گفت که عمده فقر در کشور ما میراث اندیشه های ناقص لیبرالی برخی از مدیران است. یک لیبرالیسم لجام گسیخته که خروجی آن له شدن فقرا در زیر چرخ های توسعه است.
در این چارچوب می توان گفت که کشور هندوستان یک کشور موفق در زمینه فقرزدایی و توسعه روستایی است که به سرعت در حال پیمودن مسیری درخشان است که شرح جزییات آن از حوصله این نوشته خارج است. آیا این کشور سوسیال است. پاسخ خیر است. هند یک شبه به دروازه های توسعه یافتگی نزدیک نشد، از ۱۹۵۰ این کشور برای رفع فقر، آن هم بر مبنای توسعه روستایی مصمم بوده است. هند با کمک سازمان های غیردولتی برنامه های مختلفی همچون ارائه یارانه های غذایی و سایر موارد ضروری، افزایش دسترسی به وام ها، بهبود تکنیک های کشاورزی و حمایت از قیمت و ارتقای آموزش و برنامه ریزی خانواده را اجرا کرد تا سرانجام به این نتیجه رسید که تدوین و اجرای برنامه اشتغال ملی روستایی ضروری است. برنامه اشتغال ملی روستایی مهاتماگاندی موارد زیادی را سرلوحه قرار داده که به برخی از آنها اشاره می شود:
۱-توجه به نقش مردم و جایگاه مشارکت و نظرسنجی های گسترده از روستاییان
۲-توجه به کارگران روستایی و مشکلات آنان مخصوصا زنان کارگر روستایی
۳-توجه به تحولات اجتماعی و اقتصادی جامعه که بر زندگی روستاییان تاثیر می گذارد.
۴-مطالعه عوامل موثر بر رونق کارآفرینی روستایی
۵-توسعه زیرساخت های روستایی
۶-توانمندسازی زنان
۷-توجه به نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات
۸-مقابله با تمرکز گرایی.

# عنایت الله خانمحمدی کارشناس ارشد جغرافیای روستایی و کارشناس ارشد جامعه شناسی