﷽ شنبه؛
۱۰      خرداد          ۱۴۰۴    هجری خورشیدی؛
۴      ذی‌الحجه      ۱۴۴۶ ‌   قمری؛
۳۱     مه                ۲۰۲۵    میلادی

📍روز جهانی مبارزه با دخانیات
📍انعقاد دومین عهدنامه از عهدنامه‌های ارزروم میان دولت ایران و امپراتوری عثمانی – ۱۲۲۶ ش
نماینده ایران، امیرکبیر بود که تلاش و تدبیر او، شگفتی و تحسین نمایندگان روس و انگلیس را برانگیخت. به موجب این پیمان دولت ایران از ادعای خود نسبت به سلیمانیه چشم پوشید و در عوض دولت عثمانی مالکیت ایران بر بندر خرمشهر و حق کشتی‌رانی در رودخانه شط العرب را به رسمیت شناخت و مقرر شد که دولت عثمانی از بدرفتاری با زائران و بازرگانان ایرانی پرهیز کند.
📍دولت ایران با تصویب مجلس شورای ملی ۲۵۰/۰۰۰ لیره انگلیسی از بانک شاهی وام گرفت، کارمزد متعلقه به این وام ۵% بود – ۱۲۹۰ ش
📍محمدعلی خان علاء السلطنه مأمور تشکیل دولت شد – ۱۲۹۶ ش
📍از طرف قوام السلطنه رئیس الوزراء، نجدالسلطنه به سمت والی خراسان منصوب گردید – ۱۳۰۰ ش
نجد السلطنه تلگرافی از قوام السلطنه درخواست معافیت از کار نمود و تقاضا کرد امور موقتاً به کلنل محمد تقی خان واگذار شود. به دستور کلنل محمدتقی خان مخابرات تلگرافی بین مشهد و تهران تحت کنترل قرار گرفت. عده زیادی از دوستان قوام السلطنه که امکان حکومت آنها می‌رفت از جمله، سالار حشمت و سالار مظفر بازداشت شدند و نجدالسلطنه نائب والی جدید خراسان توقیف شد.
📍سرتیپ حبیب‌الله خان شیبانی، رئیس شورای عالی نظام با ارتقاء به درجه امیرلشکری با اختیارات کامل فرمانده قوای فارس شد تا غائله و شورش ایلات قشقائی و بختیاری را خاتمه دهد – ۱۳۰۸ ش
📍زادروز زنده‌یاد فخری خوروش بازیگر مطرح سینما، تئاتر و تلویزیون در کرمانشاه – ۱۳۰۸ ش
📍زادروز زنده‌یاد ولی‌الله مومنی بازیگر مطرح سینما، تئاتر و تلویزیون و صداپیشه، گوینده و خطاط برجسته در شهر ایردموسی بخش سبلان شهرستان سرعین استان اردبیل – ۱۳۲۳ ش
📍تصویب قانون برقراری مقررات حکومت نظامی در هشت نقطه از مناطق نفت‌خیز در مجلسین شورای ملی و سنا – ۱۳۳۳ ش
📍کارکنان فنی مخابرات ایران در اعتراض به پایین بودن سطح دریافتی خود، دست به اعتصاب زدند و ارسال و دریافت تلگراف قطع و تلفن‌های بین شهری و بین المللی از کار افتاد – ۱۳۴۰ ش
📍ثبت برج شیشه و عمارت ارگ قدیم اراک در فهرست آثار ملی ایران – ۱۳۵۴ ش
📍زادروز احمد مهران‌فر بازیگر مطرح سینما و تلویزیون در شهر برزک شهرستان کاشان استان اصفهان – ۱۳۵۴ ش
📍تخریب آرامگاه رضاشاه پهلوی به تصمیم شیخ صادق خلخالی، مهندس بازرگان نخست وزیر وقت این تخریب  را یک عمل خودسرانه و خلاف منطق اعلام کرد – ۱۳۵۸ ش
📍زادروز آزاده زارعی بازیگر مطرح سینما و تلویزیون و منشی صحنه در اصفهان – ۱۳۶۸ ش
📍درگذشت استاد محمود اعتمادزاده، مشهور به م.ا. به آذین، نویسنده، مترجم و فعال سیاسی مطرح، سردبیر سابق هفته‌نامه کتاب هفته و ریاست سابق کانون نویسندگان در سن ۹۲ سالگی – ۱۳۸۵ ش
📍درگذشت مهندس عزت‌الله سحابی، سیاستمدار مطرح، روزنامه‌نگار، اقتصاددان، فعال ملی مذهبی، رهبر شورای فعالان ملی مذهبی ایران، عضو شورای انقلاب، عضو شورای ملی صلح، رئیس سابق ستاد بسیج اقتصادی کشور، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، نماینده مردم تهران در اولین مجلس خبرگان قانون اساسی، رئیس سازمان صنایع ملی ایران و نماینده تهران در دوره اول مجلس شورای اسلامی و نیز رئیس سازمان برنامه و بودجه در دولت مهدی بازرگان و مدیر مسئول نشریه ایران فردا و فرزند زنده‌یاد یدالله سحابی و پدر زنده‌یاد هاله سحابی در سن ۸۱ سالگی – ۱۳۹۰ ش
📍درگذشت صابر (طاهر) رهبر، هنرمند و کارگردان، تهیه کننده، بازیگر، فیلم‌بردار، نویسنده، تدوینگر، فیلمنامه‌نویس و سینمادار مطرح – ۱۳۹۳ ش
📍درگذشت سیروس مشفقی مشهور به شاعر روستا شاعر و فعال فرهنگی – ادبی مطرح – ۱۳۹۹ ش
📍امپراتور چین، ایران را به اتحاد دعوت کرد – ۱۹۸ پ.م
لیو بانگ که به نام گائو زو امپراتور چین شده بود ایران را به اتحاد با چین دعوت کرد. گائو زو در نامه خود که به اردوان سوم، چهارمین شاه ایران از دودمان اشکانی تسلیم شد پیش بینی کرده بود که اگر هم دولت آنتیوکوس سوم در انتاکیه (از جانشینان اسکندر) از میان برود جایش را دولت دیگری از غرب (رومیان) خواهند گرفت و شرق را آسوده نخواهند گذارد مگر این که در برابر خطر مشترک متحد شود. اردوان که سخت درگیر جنگ با آنتوکوس سوم بود به واقعیتی که گائو زو در نامه‌اش نوشته بود توجه نکرد و مناسبات ایران و چین در همان سطح سابق باقی ماند.
📍باروی اول بیت المقدس (اورشلیم) به دست رومی‌ها افتاد و هشتم سپتامبر تمامی شهر تسخیر و کاملا ویران شد و باقیمانده یهودیان آن به اکناف جهان پراکنده شدند. یهودیان از چهار سال پیش از آن بر ضد سلطه رومیان دست به شورش زده بودند – ۷۰ م
📍رسمیت یافتن دین مسیح (علیه‌السلام) در روم به فرمان امپراتوری روم – ۵۲۹ م
📍شکست امویان از مازندرانی‌ها – ۷۱۴ م
چند ماه پس از مرگ حَجّاج، حاکم اموی کرمان و فارس که ماموریّت پشتیبانی از حمله نظامی به مازندران و تصرف این منطقه از ایران را داشت که هنوز به تسخیر عرب در نیامده بود، یزید ابن مهلب حاکم اموی خراسان، که از سوی دمشق مامور این کار شده بود، در این روز به تنهایی دست به حمله زد که از اسپهبد فرخان بزرگ از دودمان دابویگان طبرستان که عرب‌ها به او لقب ذوالمناقب داده بودند، شکست خورد و عقب نشینی کرد. ابن مهلب دو سال بعد دو واحد کوهستانی بر نیروی خود اضافه کرد و از سه نقطه به مازندران حمله بُرد که باز هم شکست خورد و با دادن تلفات سنگین عقب نشینی کرد و با این دو تجربه درصدد جمع آوری نیرو برای حمله نظامی دیگری بود که در جریان یک توطئه داخلی به قتل رسید.
📍درگذشت ژوزف هایدن، استاد موسیقی و آهنگ‏ساز بزرگ اتریشی – ۱۸۰۹ م
📍درگذشت اواریست گالوا، ریاضی‌دان فرانسوی و واضع نظریه گروه در علم جبر – ۱۸۳۲ م
📍زادروز ژول شره، طراح فرانسوی و پدر پوستر مدرن – ۱۸۳۶ م
📍کشف عامل بیماری سیاه‏ زخم توسط لویی پاستور پزشک فرانسوی – ۱۸۸۱ م
📍در پی چند روز بارندگی شدید، سد ساوت فورک در ایالت پنسیلوانیای آمریکا شکسته شد و آب به ارتفاع ۱۸ متر شهر جانزتاون از مراکز تولید فولاد آمریکا را فرا گرفت. در این حادثه بیش از ۲۲۰۰ تن جان دادند – ۱۸۸۹ م
📍درگذشت ارنست دوسارزک، باستان‏شناس معروف فرانسوی – ۱۹۰۱ م
📍نخستین خودرو سواری مسافربر، تاکسی به مفهوم امروز، در شهر نیویورک بکار افتاد – ۱۹۰۷ م
📍روز استقلال کامل جمهوری آفریقای جنوبی – ۱۹۱۰ م
📍استقلال افغانستان از استعمار انگلستان – ۱۹۱۹ م
افغانستان در سال ۱۷۴۷ میلادی برای اولین بار توسط احمد شاه ابدالی مستقل اعلام شد.
📍وقوع زمین لرزه‌ای به شدت ۷ و ۹ دهم در مقیاس ریشتِر در مناطق ساحلی کشور پرو در حاشیه اقیانوس آرام و در هم کوبیدن آن و جانباختن حدود ۷۰ هزار تَن – ۱۹۷۰ م
📍درگذشت علاءالدین ابوالمنظر عطاملک بن بهاءالدین محمد جُوِینی مشهور به عطاملک جوینی تاریخ‌نگار و ادیب ایرانی در دوره مغولان و نویسنده آثار معروف جهانگشای جوینی و رسالهٔ تسلیهالاخوان – ۶۸۱ ق