امام رضا علیه السلام همچون جدش امام حسین علیه السلام به سفری بی بازگشت فرا خوانده شد. در آن اوضاع و احوال که بر اثر سیطره حکومت عباسی و جعل احادیث منسوب به ائمه پیشین، عقاید و باورهای مردم دچار تزلزل شده و بار دیگر، باطل بسان حق جلوه گری می نمود، امام رئوف برای اعلای کلمه حق و تصحیح اعتقاداتِ به ابتذال و انحراف کشانده شده، رنج سفر و کراهت همنشینی با پلیدترین چهره مزور آن روزگار را پذیرفت و راهی توس شد.
بی تردید خدمات امام رضا علیه السلام در تصحیح عقاید در روزگاری که مامون معتزلی مسلکِ عباسی با هدف تخریب چهره علمیِ امام رضا علیه السلام همزمان با نقطه اوج نهضت ترجمه و نیز سایر اغراض سیاسی، مناظراتی را به زعم خود بر علیه ایشان ترتیب می داد، بی نظیر و مثال زدنی است؛ مناظرات آن امام همام با جاثلیق مسیحی، راس جالوت یهودی، بزرگ هیربدان زرتشتی، عمران صابی و علی بن محمد بن جهم راهگشای بسیاری از شبهات اعتقادی – دینی است.
شیوه های متفاوت مناظرات علی بن موسی الرضا نشان از مخاطب شناسی دقیق آن حضرت دارد، علاوه بر این سعه صدر و صبر ایشان در مواجهه با اختلافات اعتقادی و شنیدن نظرات مخالف یکی از موثرترین عوامل موفقیت امام رضا علیه السلام در تبیین اسلام ناب محمدی است.
به طور کلی شروط اصلی تبیین را می توان از امام رئوف الگو برداری نمود:
احاطه علمی، مخاطب شناسی، احاطه بر تمام روش های مناظره و استدلال و سعه وصدر، شاخص های اصلی تلاش های ایشان در تصحیح اعتقادات و سپس تثبیت آنهاست.
در خاتمه شهادت هشتمین اختر تابناک آسمان ولایت و امامت را به شما اساتید معزز تسلیت عرض می نمایم. باشد که رهرو باشیم.