نگاهی به اخبار و روزنامه‌ها بیندازید، به اخبار صدا و سیما دقت کنید، به اطراف خود، دوستان و آشنایان بنگرید، می‌بینید که موضوعات و مسائل پیچیده و متفاوتی انسان‌ها را احاطه کرده است. اگر به چنین مشکلاتی دقت و توجه کافی نشود می توانند صدمات زیادی به انسان‌ها بزنند. به نظر می‌رسد جهان امروز، دنیای پیچیده‌ای است با مشکلات پیچیده، در گذشته شهرها کوچک‌تر بود. افراد یک محل یا حتی یک شهر هم دیگر را به خوبی می شناختند، والدین وقت آزاد بیشتری داشتند که صرف مسائل خانوادگی خود می‌کردند. یک پدر بزرگ و مادربزرگ همراه فرزندان و نوه‌های خود در یک خانه زندگی می‌کردند و چنانچه یکی از والدین می‌توانست به فرزندانش رسیدگی کند، افراد بزرگتر دیگری در کنار فرزندان او بودند تا به آنها رسیدگی و توجه کنند. ولی امروزه چنین نیست؛ شهرها به قدری بزرگ شده که حتی ممکن است افراد، همسایه دیوار به دیوار خود را هم نشناسند.
مهاجرت‌ها به اندازه‌ای زیاد شده که افرادی از فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف با یکدیگر زندگی می‌کنند و والدین به اندازه‌ای درگیر مسائل و مشکلات هستند که کودکان و نوجوانان در برابر مشکلات شان تنها مانده‌اند و باید به تنهایی برای زندگی شان تصمیمات صحیح و سالمی بگیرند. این در حالی است که ما در جهانی زندگی می کنیم که در آن اطلاعات، نقش مهم و اساسی دارند و از طرفی اخبار و اطلاعات متفاوتی به ما می رسد. مسلم است که بعضی از این اخبار و اطلاعات سالم و صحیح و برخی دیگر ناسالم و غلط هستند.

به همین دلیل بشر در این زمان بیش از هر زمان دیگری نیاز به تفکر دارد تا بتواند این اطلاعات را بررسی و بر اساس اطلاعات سالم عمل کند.
از طرف دیگر در برابر مشکلات پیچیده جهان امروز نیاز است، انسان‌ها با توسل به نیروی تفکر خود، راه حل‌های مناسبی بیابند.
قدرت تفکر و نیروی منطق، ارزیابی و استدلال انسان، مهم‌ترین توانایی و سلاح او در برابر مشکلات و وسایل اجتماعی است، تفکر انتقادی تفکر منطقی است در مورد تصمیمی که قرار است گرفته شود، یا کاری که قرار است انجام گیرد. تفکر نقادانه، تفکری است که در جستجوی شواهد، دلایل و مدارک برای قضاوت و نتیجه‌گیری است. و یا برای دستیابی به چنین قضاوت و نتیجه‌گیری خواستار دلیل، شواهد و مدارکی است. و فرآیندی می‌باشد که به بررسی، صحت، دقت، و ارزش اطلاعات و دانسته‌ها می‌پردازد. گاهی اوقات افراد به اشتباه تصور می‌کنند که منظور از نقد و نقاد بودن یعنی انتقاد کردن، عیب جویی کردن و ایراد گرفتن.
حقیقت آن است که نقد و نقاد بودن یعنی ارزیابی کردن، بررسی کردن، سنجیدن و مطالعه کردن، یعنی اینکه هر حرف و صحبتی را بدون فکر قبول نکنیم، بلکه آن گفته را ارزیابی و بررسی کنیم، که آیا درست است یا نه؟
قدرت تفکر انتقادی به ما امکان می‌دهد قبل از آنکه کاری را شروع کنیم، تصمیمی را بگیریم، حرفی بزنیم، بتوانیم نتیجه کار خودمان را پیش بینی کنیم و اگر نتیجه آن کار منفی است، از انجام آن منصرف شویم.

لازمه تفکر انتقادی آن است که فرد به جستجو، ارزیابی، تجزیه و تحلیل اطلاعات بپردازد و هر مطلبی را به این دلیل که فرد خاص یا مشهوری بیان کند، نپذیرد. برای قبول کردن مطلبی در پی شواهد، دلایل و مدارک واقعی باشد. نکته مهم و اساسی این است که فرد بتواند واقعیت‌ها را از فکر، حدسیات و ذهنیات جدا کند.
ضعف در این مهارت می‌تواند افراد را به بیماری‌ها و آسیب‌های روانی، اجتماعی دچار نماید. بهترین گزینه را انتخاب کنیم؟
۱-به آنچه گفته می‌شود یا تبلیغ می‌شود یا آنکه از شما درخواست می‌شود، خوب توجه کنید. افرادی که با عجله کار می‌کنند معمولاً دچار پشیمانی می‌شوند، مطمئن باشید در صورت فکر کردن و نقاد بودن کم تر اشتباه خواهید کرد. مراقب پیشنهاد ها، صحبت ها، گفته ها و اطلاعات باشید.
۲-در مورد آنچه که برای شما مشخص نیست بپرسید.
۳-افکار، عقاید، احتمالات، اهداف، مفروضات، حقایق، تفاسیر و فرضیه های دیگران را نیز در نظر بگیرید از زاویه دیگری به موضوع نگاه کنید و حقایق پنهان را ارزیابی کنید.
۴-در جست و جوی دلایل و شواهدی باشید که تأیید کننده یا تکذیب کننده هستند.
۵-سعی کنید انعطاف پذیر باشید، و به یک فکر و ایده چسبندگی نداشته باشید، ذهن تان را باز بگذارید و به خود اجازه بدهید که موضوع را از زوایای مختلف بررسی کنید.