هدف از زیارت، قصد کردن، توجه کامل و حضور قلب نسبت به پیامبر اکرم (ص) و ائمّه (ع) و در خدمت آن بزرگواران بودن است و در واقع، افراد با زیارت خود را وقف مسیر ائمه و امام حسین (ع) می‌کنند. زیارت اربعین از مهمترین زیارات امام حسین (ع) است و امام حسن عسکری (ع) در این مورد فرمودند خواندن این زیارت نه فقط در روز اربعین، بلکه در همه ایام سفارش زیادی شده است.
مفاهیم و مضامین عالی در این زیارت، برحقانیت و مظلومیت امام حسین (ع) دلالت دارد و اینکه این امام با آگاهی کامل قدم در مسیر از بین بردن ظلم و نفاق همچنین گسترش عدل در جامعه گذاشتند و در این راه تمام اهل و خانواده و دوستان خویش را فدا کردند و اگر قیام عاشورا در کربلا نبود، بساط دین اسلام برای همیشه برچیده می‌شد. امام صادق (ع) در فضیلت زیارت امام حسین (ع) فرمودند زیارت حسین‌بن‌علی (ع) بر هر که اقرار به امامت حسین (ع) از جانب خدای عزوجل دارد، واجب است.
قیام امام حسین (ع) برای ۲ هدف نجات مردم از جهل و با فرهنگ کردن مردم و دیگری بیرون راندن مردم از ضلالت و گمراهی عقلی بود. بر اساس قرآن و نهج‌البلاغه هدف رسالت پیامبران نیز یکی عالم کردن مردم و دیگری عاقل کردن آنها از راه تهذیب نفس است.
آثار فردی پیاده‌روی اربعین
آثار فردی پیاده‌روی اربعین توبه و پاکسازی، تعمیق باورهای دینی، رسیدن به اجر بی‌شمار، مشمول دعای امام صادق (ص) شدن، کسب سبک زندگی جدید است و آثار تربیتی زیارت اربعین تزکیه شدن وجود انسان، آرامش و طمأنینه، صبر و پایداری، شکرگذاری از نعمت‌ها، پیاده‌روی اربعین، احساس شادی و تنوع و کسب تجربه‌های خوب است.
پیاده‌روی اربعین نوعی احترام و خضوع و خشوع است و خود از مصادیق تعظیم شعائر می‌باشد، برای عمل‌کننده به آن اجر عظیم در نظر گرفته شده است. همه شئون و مناسبات در ایام اربعین بر محور امام حسین (ع) رنگ خدائی می‌گیرد. زائر امام‌حسین (ع) در ایام اربعین، سبک زندگی جدید و بی‌بدیلی را تجربه می‌کند. در اربعین انگیزه‌ها حسینی است و به عشق امام حسین (ع) تحمل سختی‌ها آسان می‌شود، شیعیان بر محور امام خود، به مقام ایثار و فداکاری، بذل و بخشش نسبت به یکدیگر می‌رسند و سبک زندگی حسینی را تجربه می‌کنند.
در کنار اجر معنوی و جنبه تهذیب نفس راهپیمایی اربعین جنبه‌های اجتماعی مهمی را می‌توان بر این حرکت نسبت داد که تقویت روحیه مبارزه با کفر و استکبار، تمرین جهاد الی الله، ایجاد حس اخوت و برادری با شیعیان جهان، احساس جمعی شور حسینی و… از آنهاست.
نقش منتظر در پیاده‌رویی اربعین
پیاده‌روی اربعین تجمع میلیونی مؤمنین است، آن هم به عشق امام و با بهره‌برداری از اهداف امام و آگاهی گرفتن و آگاهی بخشیدن از روح قیام و مبارزه امام که می‌تواند در گره‌گشایی از مشکلات امروز جامعه مسلمین مفید واقع شود. زائر اربعین می‌داند در مسیری قدم بر می‌دارد که امام حسین برای رساندن پیام رهایی بخش اسلام در برابر کفر و استکبار در طول تاریخ طی کرده است. زائر اربعین با شعار «یا لثارات الحسین» زمینه را برای انتظار آخرین منجی و ذخیره الهی محیا می‌کند و درک می‌کند که هم خودش و هم امام زمانش هر ۲منتظر هستند. در ادبیات شیعه، به منتظران ظهور «منتظِر» و امامشان «منتظَر» یعنی کسی که همه در انتظار او هستند، گفته می‌شود، اما باید باور کنیم که ایشان نیز علاوه بر منتظَر بودن، منتظِر هم هستند.
ابعاد زیارت اربعین
زیارت‌اربعین، دارای ۲ بعد است یک بعد آن، اباعبدالله و بعد دیگرش، مهدی منتظر (عج) است. در واقع، این حرکت عظیم و حضور میلیونی زائران اربعین حسینی از سراسر دنیا در کربلا، امید ما را به نزدیک‌تر شدن ظهور آن حضرت، بیشتر می‌کند. این، اساس و بنای حرکت اربعین است؛ چرا که او امام حی و واجب‌الطاعه می‌باشد و ما معتقدیم که «کُل‌ُّ یَوم‌ٍ عاشورا وَ کُل‌ُّ اَرض‌ٍ کَربَلا» یکی دیگر از ابعاد قیام امام مهدی (عج) علاوه بر جنبه‌های اصلاح‌گری، انسان سازی، عدالت گستری، کمال‌بخشی و احیاگری، فرض انتقام و خون‌خواهی آن حضرت از دشمنان خدا، رسول خدا، اهل بیت (ع) به خصوص امام حسین (ع) و تمامی مظلومان و پایان بخشیدن به حاکمیت دولت‌های جائر و نامشروع است. در این فرض، پس از جنگ و انتقام از این دشمنان، زمین آکنده از عدل و داد می‌شود و دولت‌های ظالم و ستمگر ازبین می‌روند.
امام زمان (ع) انتقام گیرنده خون حضرت اباعبدالله (ع) خواهد بود. این بشارت و وعده‌ای است که خداوند متعال در روز عاشورا به فرشتگان خود داده است. زیارت و پیاده‌روی اربعین نوعی احترام و خضوع و خشوع محسوب می‌شود و خود از مصادیق تعظیم شعائر دینی است و برای عمل‌کننده به آن اجر عظیم درنظر گرفته شده است. تعمیق باورهای دینی حاصل این حرکت حسینی (ع) است که در زیارت و پیاده‌روی اربعین به دست‌می‌آید. از دستاوردهای عظیم زیارت و پیاده‌روی اربعین دیدن صحنه‌های ارادت مردم به اهل‌بیت (ع) است.
امام حسین (ع) منجی دین اسلام است و صفات منجی حقیقی در زیارت اربعین مجسم و ترسیم شده است که این منجی، باید از یقین، صلابت و شجاعت بالایی برخوردار باشد و کوچکترین لغزشی نداشته باشد چون همین لغزش باعث سستی در مسیر حرکت عدالت گستر خواهد شد.
منجی حقیقی
زیارت اربعین و روایات بسیاری، منجی عدالت‌گستر حقیقی را امام زمان (ع) دانستند که از نسل پیامبر اسلام (ص) و دوازدهمین امام معصوم شیعیان است و بر اساس روایات زیادی بر سنت جد خود عمل خواهد نمود و عدالت را به معنای واقعی در جهان برقرار می‌کند و ریشه‌های ظلم و جور و نفاق را از ریشه برخواهد کند.
فرهنگ انتظار اهمیت زیادی دارد و سکون و بی‌تحرکی در آن راهی ندارد و تلاش و حرکت در مسیر حق و مبارزه علمی و عملی با ظلم و رساندن جامعه به دست کسی است که توانایی اجرای عدالت به معنای حقیقی را دارد. نتیجه اینکه پیوندهای گسترده در شخصیت ۲ امام مظلوم و امام موعود و مشترکات فراگیر در زمینه‌ها و اهداف و فرایند قیام، برای زائران اربعین درس‌های فراوانی از جهت شناسایی راهبردهای امام یاوری دارد زیرا بر اساس روایات، آستانه ظهور، شباهتی تام با زمان قیام سیدالشهدا (ع) دارد و جریان باطل در آستانه هر ۲ قیام چنان فراگیر می‌شود که خطر دورافتادگی از امام غائب را مانند بازماندگان از یاوری سیدالشهدا (ع) احتمال می‌رود.
- منبع خبر : برگرفته از «اهمیت و آثار زیارت اربعین و نقش آن در فرهنگ انتظار»، پرنا، عبدالرضا؛ دانشگاه فرهنگیان.
Sunday, 22 December , 2024